Makat Apsesi (Anal Apse) (Perianal Apse)
Makat Apsesi, anüsünüzün veya rektumunuzun yakınında ağrılı, irin dolu bir şişliktir. Anal bezlerinizden biri tıkandığında ve enfekte olduğunda olur. Makat Apsesi riskinizi belirli tıbbi durumlar veya faktörler artırabilir. Makat apsesi cerrahi olarak mutlaka boşaltılmalıdır.
Makat Apsesi Nedir?
Makat Apsesi, anüs, rektum veya makat bölgenizin (cinsel organlarınız ve anüs arasındaki boşluk) yakınında bulunan irinle dolu çıbana benzer bir yumrudur. Anüsünüzdeki bezlerden biri tıkandığında ve enfekte olduğunda olur. Anal bezde irin ve sıvı toplanır ve sonuç, anüsünüzün (kalçalarınızdaki delik) çevresinde aşırı derecede ağrılı bir apsedir.
Anüsünüz sindirim sisteminizin son kısmıdır . Pelvik taban kaslarınızdan ve iki anal sfinkterinizden (iç ve dış) oluşan 2 inç uzunluğunda bir kanaldır. Sfinkterleriniz, dışkının (kaka) geçmesine izin vermek için açılıp kapanan kaslardır. Anüsünüzde birçok mukus salgılayan bez vardır. Bunlardan biri tıkandığında enfeksiyona ve apse oluşumuna yol açabilir.
Makat apseleri ayrıca anal apse, anorektal apse veya perianal apse olarak da adlandırılır.
Makat Apsesi Belirtileri Nelerdir?
Makattaki apsenin en yaygın semptomu, anüsünüzün kenarına yakın şişmiş ve hassas bir çıbandır (büyük bir sivilceye benzer). Makat apsesi kırmızı, aşırı derecede ağrılı veya sürekli zonklayıcı olabilir. Oturmak, öksürmek ve kaka yapmak ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
- Anüsten irin benzeri akıntı.
- Anüs veya rektumda ağrı.
- Kırmızı, şiş ve ağrılı yumru veya nodül.
- Kabızlık veya ağrılı bağırsak hareketleri.
- Anüsün etrafındaki dokunun tahriş olması.
- Rektal kanama.
- Karnın alt kısmında ağrı.
- Apseler ayrıca ateş, titreme ve diğer grip benzeri semptomlara neden olabilir.
Makat Apsesi Neden Olur?
Çoğu makat apsesi, anüsünüzün içinde bir bez bloke olduğunda veya tıkandığında oluşur. Anüsünüzde birçok bez var. Makat apsesi, bakteri veya dışkı (kaka) gibi bu bezlerden birinin içinde sıkışıp enfekte olduğunda oluşur.
Enfekte bir anal fissür (anüsünüzün astarında yırtılma).
Bölgede travma (anal seks sırasında olduğu gibi).
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar.
Bağırsakları veya bağırsakları etkileyen tıbbi durumlar.
Makat bölgenizde enfekte bir epidermoid (yağ) kisti. Klasik perianal apse ile karşılaştırıldığında, enfekte bir kist genellikle daha az ağrılıdır ve ateşe ve diğer genel semptomlara neden olma olasılığı daha düşüktür.
Hidradenitis süpürativası, bu kronik hastalık, koltuk altlarınız, kasıklarınız, perianal ve göğüslerinizin altı gibi belirli bölgelerde bulunan özel deri bezlerini içerir. Perianal hidradenit, anüsünüzün çevresinde apselere neden olabilir.
Makat Apsesi Nasıl Anlaşılır?
Makat apseleri rektal muayene ile teşhis edilip anlaşılır. Eldivenli, yağlanmış bir parmağı rektumunuza sokarlar ve etrafta düzensizlikler olup olmadığını kontrol ederler. Bir spekulum (vücudun içi boş kısımlarını açmaya yardımcı olan bir cihaz), sağlık uzmanınızın tüm rektumunuzu görmesine yardımcı olabilir. Bir çok hasta bu teşhis yönteminden pek hoşnutluk duymasa da ne yazık ki tek teşhis koyup anlama yöntemi budur.
Dış apseleri herhangi bir alet kullanmadan görebilirler ancak bazı apseler cildinizin yüzeyinde değildir veya cildinizin daha derinlerinde bulunur. Ayrıca bir proktosigmoidoskopi yapılabilir. Anüsünüze dar bir tüp sokacaklar. Tüpün üstünde küçük bir kamera ve ışık var. Ayrıca CT taraması, MRI veya ultrason testiniz olabilir. Apse rektumunuzun derinliklerindeyse bu özellikle yararlıdır. Sağlık uzmanınız, rektum kanseri veya diğer daha ciddi hastalıklar gibi diğer durumları ekarte etmek isteyebilir.
Makat Apsesi Tedavisi Nedir?
Makat apsesi tedavisi, çıban gibi görünen irinli apsenin açılıp boşaltılması ile gerçekleşir. Enfeksiyon riskine karşı Dikkat Edin, Makat apsesini kendi başınıza boşaltmaya çalışmayın. Çoğu insan, apse boşaltıldıktan sonra büyük bir ağrı hisseder bu yüzden ağrı hissedilmemesi için lokal anestezi ile makattaki apse boşaltılabilir.
İrin ve sıvının dışarı akmasını sağlamak için apsede bir kesi yapılır. Büyük veya derin bir apse durumunda genel anestezi gerekebilir ve işlem bir hastanede gerçekleştirilir. Apsenin yeri ve ciddiyetine bağlı olarak, sürekli drenaj için bölgeye bir kateter yerleştirilebilir. Çoğu durumda dikişe ihtiyacınız olmaz ve bölgeye bir pansuman yerleştirilir.
Günde birkaç kez ılık oturma banyosunda oturulması tavsiye edilir. Oturma banyosu, anüsünüzü ve genital bölgenizi ılık su dolu bir küvete daldırmanızdır. Ağrıyı ve şişliği yatıştırmaya yardımcı olur ve iyileşmeyi destekler.
Enfeksiyonu durdurmak için veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler için reçeteli antibiyotikler.
Ağrılı bağırsak hareketlerini önlemek için laksatifler veya dışkı yumuşatıcılar.
Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar veya bazı durumlarda reçeteli ağrı kesici ilaçlar.
Makat Apsesi Antibiyotik Tedavisi
Makat apsesine uygulanan cerrahi işlemden sonra müdahale edilen bölgede enfeksiyonu önlemek için antibiyotik kullanılır. Makat apsesi antibiyotik tedavisi iyileşme sürecinin gidişatına göre 4 hafta veya 7 hafta sürebilir.
Makat Apsesi Doğal Çözüm
Bazı makat apseleri evde sıcak kompresler ve oturma banyoları kullanılarak doğal yöntemler ile tedavi edilebilir. Apseyi boşaltmak istemediklerinden emin olmak için önce sağlık uzmanına görünmek her zaman iyi bir fikirdir.
Bazı sağlık hizmeti sağlayıcıları, bir apsenin cerrahi drenaj olmadan kendi kendine doğal bir şekilde boşalmasına izin verebilir. Bu, birkaç faktöre bağlı olduğundan, sağlık uzmanınızı ziyaret etmeniz önerilir.
Makat apsesi kendiliğinden açılırsa, enfeksiyonu yayma riskiniz vardır, o yüzden bu hususta dikkatli olmanız gerek ilk önce sağlık uzmanına kontrole gidip sunulan çözümler doğrultusunda hastalık süreci yürütülmelidir.
Makat Apsesi İyileşme Süresi
Boşaltılmış bir makat apsesinin tamamen iyileşmesi 3 veya 4 hafta sürer. Amerikan Kolon ve Rektal Cerrahlar Derneği’ne göre, makatta apsesi olan kişilerin yaklaşık yarısında perianal fistül (ciltleri ile anüs arasında enfekte bir tünel) gelişir.
Makat Apsesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Makat apsesi tedavi edilmezse;
- Şiddetli ağrı
- Rektal kanama
- Ateşli titreme
- Rektal bölgede şişlik
gibi komplikasyonlara neden olabilir. Bu komplikasyonlar hastalığın gidişatının kötü olduğunu gösterir.
Makat apsesinin ilerlemesi sonucunda apseniz ciddi boyutlarda sağlınıza zarar verebilir. Eğer bu semptomlar sizde de var ise en kısa zamanda konuyla ilgili sağlık uzmanına danışmalısınız.
Makat Apsesi Kendiliğinden Patlarsa Ne Olur?
Makat apsesi kendiliğinden patlarsa, bölgeyi temiz tutmak için elinizden gelenin en iyisini yapın çünkü enfeksiyonun yayılması sıkıntılı sonuçlara sebep olur. Makattaki apseli bölgeyi sabun ve suyla yıkayın, ardından bir bandajla örtün ve en kısa sürede bir sağlık uzmanına görünüp yaşadığınız durumu bildirip gerekli tedavileri uygulayın.
Makat Apsesi Tehlikeli Midir?
Makat apseleri genellikle ciddi değildir ve yüksek oranda tedavi edilebilir. Bununla birlikte, tedaviden sonra semptomlarınız kötüleşirse veya düzelmezse, doktorunuza danışın.
Makat Apsesi Kimlerde Görülür?
Makat apseleri yaygın olarak en çok erkeklerde veya doğumda erkek olarak atanan kişilerde (AMAB) görülür. Makat apsesi 20 ila 60 yaşları arasında ortaya çıkma olasılığı daha yüksek bir apsedir. Bazı faktörler makkata apse oluşma riskinizi artırabilir.
Makatta Apse Komplikasyonları Nelerdir?
Makat apsesi komplikasyonları sonucunda meydana gelen rahatsızlıklar şunlardır:
- Anal fistül.
- Tekrarlayan apseler (sürekli geri gelir).
- Enfeksiyon veya sepsis (enfeksiyonun hayatı tehdit eden bir komplikasyonu).
- Fournier kangreni (perineumun ciddi bir bakteriyel enfeksiyonu).
Makat apsesinin bu komplikasyonlarından herhangi birine sahipseniz, makattaki apse ileri boyutlara ulaşmadan en kısa sürede bir sağlık uzamanı ile iletişime geçmelisiniz.
Makatta Apse Oluşumu İçin Kimler Risk Altındadır?
Aşağıdaki 10 durumdan herhangi birine sahipseniz, makat bölgenizde apse gelişme riski daha yüksek olabilir:
- Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalığı (IBD)
- Diyabet
- Divertikülit
- HIV/ AIDS
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE)
- Hamilelik
- Sigara içmek
- Prednizon , kemoterapi gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar
- Sık sık ishal veya kabızlık yaşamak
- Rektuma nesneler yerleştirmek (seks sırasında olduğu gibi)
Makatta Apse Tekrarlanmasını Nasıl Önleyebilirim?
Tekrarlayan apse şansınızı şu şekilde azaltabilirsiniz:
- Diyabet veya IBD (iltihaplı bağırsak hastalığı) gibi anal apse riskinizi artıran herhangi bir tıbbi durumunuzu yönetmek.
- Anal ve genital bölgenizde iyi hijyen uygulamak.
- CYBE’leri ve bakteri transferini önlemek için anal seks sırasında prezervatif kullanmak .
Makatta apse riskinizi artıran belirli sağlık koşullarından kaçınmak imkansız olabilir. Bu durumlar için tedavi olmak ve bunların anal apse şansınızı nasıl artırabileceğinin farkında olmak önemlidir.
Hemoroid ve Makattaki Apse Arasındaki Fark Nedir?
Hemoroidler, rektumunuzun içinde veya anüsünüzün dışında oluşan sert yumrulardır. Rahatsız olabilirler ve kanamaya neden olabilirler. Apselerin aksine, hemoroid bir enfeksiyon değildir. Hemoroidler, genellikle reçetesiz satılan kremlerle kendiliğinden kaybolan şişmiş damarlardır. Apseler hemoroidden daha ağrılı ve daha büyük olma eğilimindedir. Hemoroitler daha serttir, apseler ise sıcak ve dokunulduğunda hassastır. Bir apse, tedavi edilmezse komplikasyonlara neden olabilir ve ateş, titreme ve diğer semptomlara yol açabilir. Bir hemoroit genellikle daha çok bir baş belasıdır.
Makat Apsesi tedavisi;
Makattaki apse, tıkalı bir anal bezin neden olduğu can sıkıcı ve ağrılı bir durumdur. Neyse ki, apseler yüksek oranda tedavi edilebilir ve genellikle komplikasyonlara yol açmaz. Belirli sağlık koşulları perineal apse geliştirme riskinizi artırabilir. Rektal bölgenizdeki tüm şişlikleri veya nodülleri izlemek ve ateş ve titreme gibi enfeksiyon belirtileri yaşarsanız genel cerrahi uzmanına başvurmalısınız . Muayenehane koşullarında apseyi cerrahi olarak boşaltmak gerekir ve sonrasında bir antibiyotik tedavisi almak yeterlidir.
