Makat Ağrısı Neden Olur? Nasıl Geçer?
Makat ağrısı yani anal ağrı düşündüğünüzden daha yaygındır, ancak insanlar bu konu hakkında konuşmayı sevmezler. Nedenlerin çoğu geçicidir. Makat ağrısı çok ciddi bir durum değildir, ancak bazı durumlarda iyileşmek için tedaviye ihtiyaç olabilir.
Makat Ağrısı Nedir?
Makat ağrısı yada anala ağrı (popo deliğinizde) veya rektumunuzda veya çevresinde bulunan ağrıdır. Anüsünüz, kalın bağırsağınızın son 3 ila 4 santimetresidir. Rektumunuz, anüsünüzden hemen önce gelen 6 inçlik bölümdür. Çevreleyen deriyle birlikte perianal bölgenizi oluştururlar. Bu bölge çok hassas olabilir.
Makat ağrısı, birçok olası nedeni olan yaygın bir rahatsızlıktır. Çoğu ciddi değildir, ancak bazıları tedavi gerektirebilir. Anal ağrıyı kabul etmek ve kötüleşip kötüleşmediğini veya iyileşmediğini fark etmek önemlidir. Anal ağrı hakkında bir sağlık uzmanına danışmaktan veya ihtiyacınız varsa tedavi aramaktan utanmayın.
Makat Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Makat ağrısının en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
1) Hemoroid, anüs veya rektumunuzun içindeki şişmiş kan damarlarıdır.
2) Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) ve mantar enfeksiyonları da dahil olmak üzere enfeksiyonlar.
3) Enfekte anal bezin neden olduğu perianal apse.
4) Anal fissürler, anal astarınızda oluşan küçük yırtıklardır.
5) Travma, sert kakaları çıkarmak için ıkınma veya anal penetrasyondan kaynaklanır.
6) Pudendal nevralji, pudendal sinirinizi etkileyen bir rahatsızlıktır. Anal ve genital bölgelerinizdeki hislerden sorumludur.
Makat ağrısının daha az yaygın nedenleri ise şunlardır:
1) Anal fistül, anal apsenin cildinizi aşındırmasıyla oluşan bir tüneldir.
2) Rektumunuzda ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD).
3) İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) veya soliter rektal ülser sendromuna bağlı rektal ülserler.
4) Levator ani sendromu veya proktalji fugaks, anal kas spazmlarına neden olan durumlardır.
5) Anüste veya rektumun makata yakın olan kanserlerde.
6) pruritus, yoğun kaşıntıya neden olabilen bir cilt rahatsızlığıdır.
Makat Ağrısı Nasıl Bir Histir?
Anal ağrınızı teşhis eden bir sağlık hizmeti sağlayıcısı sizden ağrıyı tarif etmenizi veya ağrıyla birlikte başka semptomlarınız olup olmadığını sorabilir. Bu, anal ağrınızın olası nedenlerine dair ipuçları sunabilir.
Örneğin:
Keskin Makat Ağrısı
Keskin veya kesici hissedilen anal ağrı, ülser veya fissür gibi açık bir yarayı gösterebilir. Bazı kişiler levator ani sendromundaki kas spazmlarını bıçak saplanır gibi bir ağrı olarak tanımlar. Tromboze bir hemoroid de yoğun, lokalize ağrıya neden olabilir. Bu, içinde kan pıhtısı oluşmuş bir hemoroiddir.
Basınçlı Makat Ağrısı
İçeride şişmiş bir şey varsa anüsünüzün içinde ağrıyla birlikte basınç hissedebilirsiniz. Bu bir hemoroid, apse veya nadiren bir tümör olabilir. Kabızlığınız varsa, rektumunuzda veya anal kanalınızda sıkışmış sertleşmiş, sıkışmış dışkıdan kaynaklanan basınçla birlikte stres ve zorlanmadan kaynaklanan ağrı hissedebilirsiniz.
Kaşıntı İle Birlikte Olan Anal Ağrı
Anal kaşıntı (Pruritus Ani), anüsteki bir cilt rahatsızlığını gösterir. Bunlardan bazıları anal ağrıya da neden olabilir. Hemoroidler her ikisine de neden olabilir ve anal mantar enfeksiyonu (bir kandidiyazis türü) da olabilir. Anal siğiller makatta kaşıntı ve ağrının başka bir olası nedendir.
Anal siğiller, yaygın bir cinsel yolla bulaşan hastalık olan insan papilloma virüsünün (HPV) bir belirtisidir.
Dışkılama Sonrası Makat Ağrısı
Özellikle kaka yaptıktan sonra anal ağrı fark ederseniz, bunun nedeni kaka yaparken anal kanaldaki hastalıklı bölgenin tahriş olması olabilir.
Anal fissür, kaka yaparken ve yaptıktan sonra ağrının en yaygın nedenidir çünkü kaka yapmak fissürü (yırtılma) gerer. Kaka yapmak ayrıca hemoroidleri tahriş edebilir ve kanamasına veya sarkmasına neden olabilir ve anüsünüzden dışarı fırlar.
Adet Döneminde Anal Ağrı
Adet döneminde anal ağrı yaygındır. Adet krampları perianal kaslarınızı ve uterus kaslarınızı etkileyebilir. Prostaglandin adı verilen bir kimyasal, bu kasların bazen keskin bir şekilde kasılmasına neden olur. Daha nadiren, endometriozis rektumunuzu etkileyerek adet ağrısına ve orada kanamaya neden olabilir.
Hamilelikte Makat Ağrısı
Kabızlık ve hemoroidler, her ikisi de yaygın hamilelik rahatsızlıklarıdır. Hamilelik ilerledikçe, büyüyen fetüsün ağırlığı perianal sinirlere baskı yapabilir. Bu baskıyı ve ağrıyı otururken daha fazla hissedebilirsiniz. Hamilelik ilerledikçe, normalden daha fazla oturuyor olabilirsiniz. Gebelikte makat ağrısının en yaygın nedeni hemoroidler ve anal fissürlerdir.
Makat Ağrım Var Ne Yapmalıyım?
Çoğu durumda, Makat ağrısı evde tedavi edilebilir. Genellikle birkaç gün içinde geçer. Eğer iyileşmez veya kötüleşir ise mutlaka bir tıbbı yardım almak gerekir. Anal ağrı hakkında bir sağlık uzmanına danışmak asla kötü bir fikir değildir, özellikle şiddetliyse, uzun süreliyse yada rektal kanama gibi endişe verici semptomlarla birlikteyse mutlaka tıbbı yardım alınmalı.
Evde Makat Ağrısı Tedavisi
Doktora gitmeden evde makat ağrısı gidermek için şunları deneyebilirsiniz:
- Reçetesiz satılan (OTC) ağrı kesiciler, örneğin parasetamol veya NSAID’ler.
- Hidrokortizon veya lidokain gibi tıbbi bir krem uygulamak.
- Günde birkaç kez, 20 dakika boyunca oturma banyosu.
- Kabızlığı iyileştirmek için reçetesiz satılan bir müshil kullanılabilir.
Bu 4 yöntemi denediğiniz halde makat ağrınız geçmiyorsa mutlaka uzman bir doktora görünmeniz gerekmektedir.
Makat Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Doktorunuz semptomlarınız hakkında sorular soracak ve gerekirse makat ağrınızın nedenini teşhis etmek için anüsünüzü inceleyecektir. Tedavi nedene bağlı olacaktır. Çoğu durumda, yukarıda listelenen aynı ev tedavilerini önereceklerdir. Ancak bazı daha karmaşık durumlar şunları gerektirebilir:
- Enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan antibiyotikler, antiviraller veya antifungaller.
- Reçeteli ağrı kesiciler (analjezikler).
- IBD ile ilişkili rektal inflamasyonu tedavi etmek için hedeflenen ilaçlar.
- Fistülü onarmak, tromboze olmuş hemoroidi çıkarmak veya kas gerginliğini gidermek için yapılan cerrahi.
Anal Ağrımla İlgili Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?
Makat ağrısı nedenini veya nasıl tedavi edileceğini bilmiyorsanız, her zaman doktorunuza danışabilirsiniz. Evde tedavi etmeyi denediyseniz ve işe yaramadıysa, daha da kötüleşmeden önce bir sağlık uzmanına başvurun.
Aşağıdaki endişe verici semptomlardan herhangi birini yaşarsanız hemen bir sağlık uzmanına görünün:
- Günlük aktivitelerinizi etkileyecek veya geceleri sizi uyandıracak kadar şiddetli ağrı.
- Reçetesiz satılan ilaçlarla geçmeyen veya daha da kötüleşen ağrı.
- Ağrıya şiddetli veya sürekli kanamanın eşlik etmesi.
- Dışkılamanızı engelleyen ağrı veya müshillerle geçmeyen kabızlık.
Makat ağrısı birden fazla şekilde rahatsız edici olabilir. Fiziksel rahatsızlığınızın yanı sıra, semptomunuzu bir doktor ile görüşmek konusunda isteksiz hissedebilirsiniz. Ancak utancın ihtiyacınız olan bakımı ve tedaviyi almanızı engellemesine izin vermeyin. Unutmayın, makat ağrısı alışılmadık bir durum değildir.
