Anal Fistül (Perianal Fistül) Nedir?
Anal fistül (Perianal fistül), anüs içindeki enfekte bir bezin anüs çevresindeki deride bir açıklığı bağlayan küçük bir tüneldir. Fistül belirtileri genel olarak anüs çevresinde ağrı ve şişmeyi içerir.
Anüs, dışkının vücuttan atıldığı dış açıklıktır. Anüsün hemen içinde mukus yapan bir dizi küçük bez vardır. Nadiren, bu bezler tıkanır ve enfekte olabilir, bu da apseye yol açar. Bu apselerin yaklaşık yarısı fistüle dönüşebilir.
Anal fistül halk arasında perianal fistül ve makat fistülü olarakta bilinmektedir.
Anal Fistül (Perianal Fistül) Neden Olur?
Anal fistül oluşumasında önde gelen neden tıkalı anal bezler ve anal apselerdir.
Anal fistül (Perianal fistül) hastalığına sebep olan diğer çok daha az yaygın durumlar şunlardır:
- Kanser
- Travma
- Tüberküloz (Verem)
- Radyasyon (Kanser tedavisi)
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Crohn hastalığı (Bağırsağın iltihaplandığı bir hastalık)
- Divertikülit (Kalın bağırsakta küçük keselerin oluştuğu ve iltihaplandığı bir hastalık)
Anal Fistül (Perianal Fistül) Belirtileri Nelerdir?
Anal fistül (Perianal fistül) belirtileri ve şiddeti kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir.
Yaygın olarak görülen anal fistül belirtileri şunlardır:
- Çok sık anal apse oluşması.
- Makat (anüs) çevresinde kaşıntı hissi.
- Bağırsak hareketleri sırasında ağrı olması.
- Ateş, titreme ve genel bir yorgunluk hissi.
- Makat bölgesi ve çevresinde sıcaklık hissi.
- Dışkılama anında kan veya irin görülmesi.
- Makat (anüs) çevresinde kızarıklık, ağrı ve şişlik olması.
- Drenaj (sıvı boşaltması) nedeniyle anüs ve çevresindeki derinin tahriş olması.
- Makat bölgesi ve çevresindeki bir açıklıkta kanlı veya kötü kokulu akıntı (irin) görülmesi.
Bu anal fistül belirtileri içerisinden herhangi birini fark ederseniz mutlaka uzman bir doktora görünmelisiniz.
Anal Fistül (Perianal Fistül) Tanı ve Teşhisi Nasıl Yapılır?
Öncelikle doktorunuz anal fistülün genellikle oluştuğu bölgeyi, anüs çevresindeki alanı inceler. Ciltte bir açıklık (fistül yolu) var mı yok mu iyice inceler. Doktor eğer ciltte bir açıklık yani fistül yolu bulursa daha sonra yolun ne kadar derin olduğunu ve gittiği yönü belirlemeye çalışacaktır. Çoğu durumda, dış açıklıktan drenaj (sıvı boşlatması) yapılır.
Bazı anal fistüller cilt yüzeyinde görünmeyebilir. Bu durumda doktorunuz ek testler yapabilir.
Anal Fistül Testleri
- Anoskopi yapılır. (Anüs ve rektumunuzun içini görmek için özel bir aletin kullanıldığı bir prosedürdür.)
- Doktorunuz fistül yolunu daha iyi görebilmek için anal bölgenin ultrason veya MRG’sini ister.
- Bazen cerrahınızın fistülü teşhis etmek için sizi ameliyathanede anestezi altında muayene etmesi gerekebilir.
Yapılan bu testler sonucunda bir anal fistül bulunursa, doktorunuz durumun bağırsakta enflamatuar bir hastalık olan Crohn Hastalığı ile ilişkili olup olmadığını görmek için daha fazla test yapmak isteyebilir.
Crohn hastalığı olan kişilerin yaklaşık %25’inde fistül gelişir. Doktorunuzun size uygulayacağı ekstra testler arasında kan testleri, röntgen ve kolonoskopi yer alır.
Kolonoskopi, anüs yoluyla kolona esnek, ışıklı bir aletin yerleştirildiği bir prosedürdür. Bir tür hafif anestezi olan bilinçli sedasyon (uyutma) altında gerçekleştirilir.
Anal Fistül Tedavisi Zor Mu?
Fistül tedavisi zor bir tedavi değildir. Ancak fistülün hastalara yaşattığı kaşıntı, ağırı ve şişlik hissi oldukça rahatsız edici zor bir durumdur.
Günümüzde teknolojinin ve tıbbın gelişmesi ile perianal fistül tedavi yöntemleride gelişmiş ve hasta için daha kolay ve konforlu hale gelmiştir.
Anal Fistül (Perianal Fistül) Tedavisi Nedir?
Anal fistül tedavisi için doktorunuz fistül durumuna göre size en iyi tedavi seçeneklerini sunacaktır.
Genel olarak en iyi, hızlı ve konforlu olan tedavi seçeneği Lazerle Anal Fistül Ameliyatı. Ancak perianal fistül tedavisinde genel olarak cerrahi ameliyat yapmak gerekir.
Ameliyatın amacı anal fistülden kurtulmak ve hasar görmesi halinde gayta (dışkı) kaçırmaya neden olabilecek anal sfinkter kaslarını korumak ve bölgenin işlevselliği için denge oluşturmaktır.
Sfinkter kasının hiç olmadığı veya çok az olduğu fistüller fistülotomi ile tedavi edilir.
Fistülotomi Tedavisi
Fistülotomi prosedürü, anal tüneli daha açık bir oluğa dönüştürmek için tünelin üzerindeki deri ve kasların kesilerek açıldığı bir tedavi işlemidir. Bu işlem, fistül yolunun aşağıdan yukarıya doğru iyileşmesini sağlar.
Seton Tedavisi
Cerrahınız daha karmaşık bir anal fistül (perianal fistül) ile karşılaştığında, en az 6 hafta yerinde kalan seton adı verilen özel bir dren yerleştirmek zorunda kalabilir. Bir seton yerleştirildikten sonra hemen hemen her zaman ikinci bir operasyon gerçekleştirilir:
Bu ikinci operasyonda, fistülotomi, flep veya germe prosedürü uygulanır.
- Flep Prosedürü: Anal fistül, rektumdan alınan tuzak kapısı gibi bir flep veya doku parçası ile kaplanır.
- Germe Prosedürü: Anal fistülün üzerindeki deri açılır, sfinkter kasları açılır ve fistül bağlanır.
Seton takıldıktan 8-12 hafta sonra bir lazer ablasyonu yapılabilir. Seton çıkartılıp fistül yolu lazer ile yakılır. Bu tedavi yönteminde cerrahın uzmanlığı ve bu konudaki deneyimine göre tedavi başarı oranı değişmektedir.
Crohn Hastalığı’nda Anal Fistül Kök Hücre Tedavisi
Crohn hastalığı olupta anal fistüle sahip bireyler için yeni bir tedavi olan, kök hücrelerin fistüle enjekte edildiği bir tedavi yöntemidir. Kolorektal cerrahınız ameliyattan önce tüm seçeneklerinizi sizinle konuşacaktır.
Anal Fistül Ameliyatı
Anal fistülü tedavi etmek için cerrahi işlem yani anal fistül ameliyatı neredeyse her zaman gereklidir. Ameliyat, alanında uzman kolon ve rektum cerrahı tarafından gerçekleştirilir.
Fistül ameliyatı genellikle ayakta tedavi bazında yapılır, bu da hastanın aynı gün eve gidebileceği anlamına gelir.
Çok geniş veya derin anal fistül (perianal fistül) tünelleri olan hastaların ameliyattan sonra kısa bir süre hastanede kalması gerekebilir. Bazı anal fistüllerden kurtulmak için birkaç operasyon gerekebilir.
Ameliyatsız Anal Fistül Tedavisi
Ameliyatsız fistül tedavisi için en çok kullanılan tedavi yöntemi lazerle anal fistül ameliyatıdır.
Lazerle Anal Fistül Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Anal fistül lazer ameliyatı, lokal anestezi yada genel anestezi ile yapılır. Hastalar tedavi sırasında ağrı hissetmezler.
Lazerle fistül ameliyatı sırasında öncelikle fistül debride edilir yani kazılır, daha sonra ise fistülün içine özel bir lazer probu sokulur ve bu prob yardımı ile fistüle lazer atışları yapılır. Daha sonra anal fistülün iç ağzına dikiş atılarak kapatılır ve dış ağız açık bırakılır. Böylece anal fistül ameliyatı başarıyla tamamlanmış olur.
Lazerle Fistül Ameliyatı Sonrası
Anal fistül ameliyatı sonrası hastaların en çok çekindiği durumlar ameliyat sonrası gaz kaçırma, dışkı tutamama olmaktadır. Bu sebeple perianal fistül hastalığından mustarip olanlar ameliyatsız fistül tedavisi yöntemlerine yönelmektedirler.
Klasik perianal fistül ameliyatı yerine minimal invaziv tedavi yöntemi olan perianal fistül lazer tedavisi ile hastalar kısa sürede normal yaşantılarına dönebilmektedir.
Seton takıldıktan 8-12 hafta sonra doktorunuz lazer tedavisine uygun görürse küçük bir işlem ile seton çıkartılır ve setonun bulunduğu fistül traksı lazer ile yakılır. İç delik kapatılır fakat fistülün dış deliği açık bırakılır.
Lazerle fistül ameliyatı sonrası fistül 3-6 hafta içerisinde tamamen kapanır.
Lazerle Fistül Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Makat Fistülü ameliyatı sonrası iyileşme cerrahi ameliyat yöntemine göre çok daha rahat ve hızlı bir şekilde gerçekleşir. Lazer yöntemi ile perianal fistül tedavisi olan hastalar, hızlı bir iyileşme sürecine girerler.
Ağrı ve sızı olamaması dolayısıyla lazer tedavisi yapılan kişiler aynı gün taburcu edilebilir.
Perianal Fistül (Makat Fistülü) İle İlgili Sık Sorulan Sorular
Lazerle Perianal fistül (Makat fistülü) ameliyatı sonrası iyileşme süresi
Lazerle perianal fistül ameliyatı sonrası ortalama iyileşme süresi 48 saattir. Hastalar tüm yaşantılarına kaldıkları yerden devam edebilirler. Ayrıca herhangi bir kanama söz konusu olmaz. Gaz ve dışkı kaçırma problemleri de tamamen ortadan kalkar.
Perianal Fistül Lazer Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Lazerle perianal fistül tedavisinde doğru hasta oldukça önemlidir. Bu başarı şansını ciddi ölçüde artırır. Daha iyi bir tedavi için öncesinde kanalların yerinin ve büyüklüğünün tespiti dikkat edilmesi gereken etmenler arasındadır. Dolayısıyla uzman doktorunuzun doğru muayene ve tedavi yöntemleri ile kısa sürede fistül sorununu aşabilirsiniz.
Perianal Fistül (Makat Fistülü) Lazer Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Lazerle perianal fistül ameliyatı en yaygın olarak gündüz gerçekleştirilir. Bu, kişinin ameliyatın olduğu aynı gün eve dönebileceği anlamına gelir. Bu da süresi hakkında az ya da çok fikir verir.
Perianal fistül lazer ameliyatı 30 ila 45 dakika arasında sürebilir, ancak kişinin ameliyata hazırlanması için veya ameliyattan sonra hastanede kontroller için kalması gerekebilir. Bu tamamen doktorunuzun kararına kalmış bir durumdur.
Perianal Fistül Tedavisinde Neden Seton Takılır?
Anal apse tedavisi yapıldıktan ve enfeksiyon oluşumu engellendikten sonra iltihap kanalları varlığını korumaya devam etmektedir. Bu kanalların kapatılması tekrar apse oluşmaması için önemlidir.
İlk aşamada anal apse geliştikten sonra fistül yolunun tekrar kapanmaması ve enfeksiyonu kontrol altına almak için bir seton takılır.
Seton enfeksiyonun dışarı çıkmasına neden olur ve tekrar abse oluşmasını engeller.
Makat fistülü tedavisi için fistülektomi, fistülotomi, fistül plak ve lazerle fistül tedavisi gibi birçok yöntem bulunmaktadır.
Perianal Fistül (Makat Fistülü) Ameliyatı Sonrası Fistül Tekrar Eder Mi?
Son yıllarda teknolojinin de gelişimi ile birlikte gündeme gelen ve sıklıkla kullanılan perianal fistül tedavisinde tekrarlama oranları oldukça düşüktür.
Lazerle perianal fistül tedavisi içinde bu durum geçerlidir. Ancak bu yeniden oluşmayacağı anlamına gelmemektedir.
Doktorunuzun size sunduğu tedavinin ardından eski hayatınıza dönüş yaparken son derece dikkatli olmalısınız. Size vereceği tavsiyelere uymalı ve hayatınızı en azından bir süre buna göre düzenlemelisiniz.
Perianal Fistül (Makat Fistülü) Ameliyatı Sonrası Nasıl Beslenmeliyim?
Perianal fistül ameliyatı sonrası, günlük 2 ila 3 litre su tüketimi, lifli ve posalı gıdalar tüketmelisiniz. Ilık su ile banyolar yapmanızda tavsiye edilir.
Perianal fistül (Makat fistülü) Tedavisi Sonrası Doktor Kontrolü Gerekli Mi?
Çoğu perianal fistül ameliyata iyi yanıt verir. perianal fistül ameliyatından sonra cerrahınız, etkilenen bölgeyi oturma banyosu olarak bilinen ılık bir suya sokmanızı ve bir hafta boyunca dışkı yumuşatıcı veya müshil almanızı önerebilir.
Perianal fistül ameliyatından sonra bölgede bir miktar ağrı veya rahatsızlık da olabileceğinden, doktorunuz genellikle rahatsızlığınızı azaltmak için lidokain gibi lokal anestezikler enjekte eder ve ağrı kesici ilaçlar yazar.
Opioidler reçete edilirse, bunlar genellikle çok kısa bir süre için kullanılır. Apse ve anal fistüller doğru şekilde tedavi edilir ve iyileşirse muhtemelen tekrarlamayacaktır.
