Kabızlık Nedenleri Nelerdir?

Kabızlık Nedenleri Nelerdir?

Kabızlık nedenleri, yetersiz sıvı alımı, egzersiz yapmamak, aşırı laksatif kullanımı, opioidler, IBS ve bazı ilaçların yan etkileridir.

Haftada üçten az dışkılama, teknik olarak kabızlığın tanımıdır. Ancak dışkılama sayısı kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. Birçok faktör kişiyi kabızlığa sürükleyebilir.

Kabızlık bazı alışkanlıkları ve yaşam tarzını değiştirerek kolayca önlenebilir, ancak çoğu zaman kabızlık nedenleri o kadar açık değildir.

Kabızlığın En Yaygın 9 Nedeni

1) Yetersiz Lif ve Sıvı Alımı: Kabızlığın nedenleri arasında bu duruma en çok sebebiyet veren lif ve sıvı bakımından çok düşük ve yağ açısından çok yüksek bir beslenme şekli kabızlığa büyük oranda katkıda bulunur ve ayrıca kolorektal kanser riskide artar.

Lif suyu emer ve dışkının daha büyük, daha yumuşak ve daha kolay geçmesine neden olur.

Lif alımının arttırılması birçok insanda kabızlığın iyileştirilmesine yardımcı olur, ancak daha şiddetli kabızlığı olan kişiler bazen lifi artırmanın kabızlığı daha da kötüleştirdiğini fark edebilir. Bu durumda bir uzman doktora başvurmak gerekir.

2) Egzersiz Eksikliği: Düzenli egzersiz yapan kişilerde genellikle kabızlık gelişmez. Temel olarak kolon aktiviteye yanıt verir. Genel olarak iyi kas tonusu düzenli bağırsak hareketleri için önemlidir.

Karın duvarı kasları ve diyaframın tümü dışkılama sürecinde çok önemli bir rol oynadığı için bu kasıların güçlü ve sağlıklı olması egzersiz yapmaktan geçer.

Eğer bu kaslar zayıfsa tuvalet ihtiyacının giderilmesi daha zor olacaktır. Ancak şu bilinmelidirki egzersiz kabızlığı önlemek için %100 bir çözüm değildir.

Kabızlığı iyileştirmek için egzersizi artırmak, daha hareketsiz olma eğiliminde olan yaşlı insanlarda gençlere göre daha etkili olabilir.

3) Laksatiflerin Aşırı Kullanımı: Laksatifler bazen anoreksiya nervoza veya bulimiadan muzdarip kişiler tarafından uygunsuz bir şekilde kullanılır ve kabızlığa neden olur.

Uzun süreli kabızlığı olan kişiler için müshillerin uzun süreli kullanımı makul bir çözüm olabilir. Geçmişte, bazı müshillerin uzun süreli kullanımının kolondaki sinir hücrelerine zarar verdiği ve kolonun doğuştan gelen kasılma kabiliyetine müdahale ettiği düşünülüyordu. Bununla birlikte, müshillerin daha yeni formülasyonları bu sonucun daha az yaygın olmasını sağlamıştır.

4) Opioidler: Sindirim sisteminde opioidler için reseptörler bulunur ve insanlar opioid ağrı kesici ilaçlar aldığında kabızlık meydana gelebilir veya kötüleşebilir.

Opioid kaynaklı kabızlık, ağrı için opioid alan kanser hastalarının yaklaşık %90’ında ve kronik kanser dışı ağrı için opioid alan kişilerin %40’ında görülür.

• Opioidler Nedir?

Opioidler beyin hücrelerinizle çalışan geniş bir ağrı kesici ilaç grubudur.

Opioid ilaçlar kanda dolaşır ve beyin hücrelerindeki opioid reseptörlerine bağlanır. Bu, reseptörlerin acı mesajlarını engeller ve zevk duygularını artırabilir.

Opioidler haşhaş bitkisinden yapılabilir; örneğin morfin (Duramorph, MS Contin vb.).

Opioidler laboratuvarda da yapılabilir; örneğin fentanil (Actiq ve Fentora). Tanıdık gelebilecek diğer opioidler arasında kodein, hidrokodon (Vicodin), oksikodon (OxyContin, Roxybond, diğerleri) yer alır. Ama çok daha fazlası vardır.

• Opioid İlaçların Tehlikesi Nedir?

Opioid ilaçlarını ağrı tedavisinde etkili kılan şey aynı zamanda onları tehlikeli de hale getirebilir.

Daha düşük dozlarda opioidler kendinizi uykulu hissetmenize neden olabilir. Ancak daha yüksek dozlar nefesinizi ve kalp atış hızınızı yavaşlatabilir ve bu da ölüme yol açabilir.

Bir opioid almanın getirdiği zevk veya keyif, onları daha sık ve daha yüksek dozlarda almaya devam etmek istemenize neden olabilir. Bu bağımlılığa yol açabilir. Beyniniz ve davranışlarınız o kadar kötü etkilenir ki artık opioid kullanımınızı kontrol edemezsiniz.

Doktorunuzun talimatlarına dikkatle uyarak ve ilacınızı reçete edildiği şekilde alarak tehlikeli yan etkilerini azaltabilirsiniz. Opioid kullanmadan önce doktorunuzun varsa aldığınız diğer tüm ilaçları ve takviyeleri bildiğinden emin olun.

Ağrıyı gidermek için opioid kullanmanın artıları ve eksileri hakkında doktorunuzla konuşun. Bağımlılık riskinin daha yüksek olduğunu düşünüyorsanız, farklı türde bir ağrı kesici almayı veya başka bir ağrı kontrol yöntemi kullanmayı sorun.

5) Diğer İlaçlar: Kabızlık birçok reçeteli ve reçetesiz ilacın bir yan etkisidir.

Kabızlığa neden olabilecek yan etkilere sahip ilaçlar şunlardır;

• Alüminyum içeren antasit ilaçlar
• Antispazmodik ilaçlar
• Antidepresan ilaçları
• Sakinleştirici ilaçlar
• Bizmut tuzları
• Demir takviyeleri
• Diüretikler ilaçlar
• Antikolinerjik ilaçlar
• Kalsiyum kanal blokerleri
• Antikonvülzanlar

6) İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): IBS’den muzdarip bazı kişilerde bağırsak hareketlerinde yavaşlama, bağırsak hareketleri sırasında zorlanma ve karın rahatsızlığı görülür.

IBS hastalığında kabızlık baskın semptom olabilir veya ishal ile dönüşümlü olabilir. Kramp, gaz ve şişkinlik de yaygındır.

7) Yaşam Koşullarında Değişiklikler: Yaşam değişiklikleri kabızlığa neden olabilir.

Örneğin;

• Seyahat etmek: Seyahat etmek bazı insanlara sorun yaratabilir çünkü normal beslenmeyi ve günlük rutinleri bozar ve kabızlığa neden olabilir.
• Yaşlanmak: Yaşlılık sıklıkla bağırsak aktivitesini ve kas tonusunu azaltarak bağırsak düzenliliğini etkiler ve bunun sonucunda kabızlık meydana gelebilir.
• Hamilelik: Hamilelikte hormonal değişiklikler nedeniyle veya genişleyen rahmin bağırsağa baskı yapması nedeniyle kadınlarda kabızlık oluşabilir.

8) Dışkılama Dürtüsünü Görmezden Gelmek: Tuvalete gitmen gerekiyorsa git. Herhangi bir nedenle tuvalet ihtiyacını ertelemek, kabızlığa davetiye çıkartabilir.

Bağırsakların hareket ettirme dürtüsünü defalarca görmezden gelen insanlar, sonunda bu tuvalet dürtü hissiyatını kaybedebilir ve kabızlık yaşabilirler.

9) Diğer Kabızlık Nedenleri: Bazı hastalıklar kabızlığa neden olabilir.

Kabızlığa neden olabilecek hastalıklar şunlardır;

• Parkinson hastalığı (Nörolojik bir hastalıktır.)
• Omurilik yaralanması
• Felç
• Multipl skleroz (Nörolojik bir bozukluktur.)
• Skleroderma (Skar dokunun ciltte sertleşme ve kalınlaşmaya sebebiyet verdiği kronik bir hastalıktır.)

Ek olarak, geçirilmiş abdominal ameliyatlardan kaynaklanan skar dokusunun (yapışmaların) neden olduğu bağırsak tıkanıklığıda kabızlık nedenleri arasındadır.

Kabızlık nedenleri bunlardır. Eğer kabızlık yaşıyorsanız teşhis ve tedavi için en kısa sürede uzman bir doktora görünmelisiniz.

Kronik Kabızlık Nedenleri

Kronik kabızlık nedenleri arasında önce çıkan 7 neden vardır. Bunlar şunlardır;

1) Hipotiroidizm: Tiroid hormonlarının normalden az üretilmesine denir.

2) Diyabet: İnsulin salgılanmasındaki yetersizlik sonucu ortaya çıkan ve kan şekerinin yükselmesi ile sonuçlanan ömür boyu süren bir hastalıktır.

3) Kronik Böbrek Hastalığı: Böbreğin zaman içinde fonksiyonlarını kaybetmesidir.

4) Endokrin Bozukluklar: İç salgı bezlerinden kaynaklanan hormon eksiklikleri veya fazlalıkları sonucunda meydana gelen bozukluklardır.

5) Metabolik Bozukluklar: Protein, karbonhidrat ve yağ asitlerinin yıkımı yada sentezi ile ilgili oluşan bozukluklardır.

6) Kolon Kanseri: Kalın bağırsağı etkileyen bir kanser türüdür. Yetişkinler arasında en yaygın ve ölümcül kanser türlerindendir.

7) Divertikülit: Kalın bağırsak duvarındaki küçük ceplere divertikül denir ve bu divertiküllerin enfekte olmasına divertikülit denir.

Ek olarak bağırsak hastalıkları ile ilgili bir çok cerrahi tedavi gerektirecek hastalıklarda kronik kabızlık nedenleri arasındadır.