Crohn Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Crohn hastalığı tedavisi henüz bulunamamıştır ve herkes için işe yarayan tek bir tedavi yöntemide maalesef yoktur.
Tıbbi olarak uygulanabilen tedavilerin amacı, belirtilerinizi ve semptomlarınızı tetikleyen iltihabı azaltmaktır. Bir diğer amaç ise komplikasyonları sınırlayarak uzun vadede prognozu iyileştirmektir. En iyi durumlarda, bu yalnızca semptomların giderilmesine değil, aynı zamanda uzun vadeli remisyona da yol açabilir.
Crohn Hastalığı Tedavisi İçin Anti-İnflamatuar İlaçlar
Anti-inflamatuar ilaçlar genellikle crohn hastalığı tedavisi için uygulanan ilk tıbbi adımdır. Bunlar şunları içerir:
Crohn Hastalığı Tedavisi İçin Kortikosteroidler: Prednizon ve budesonid (Entocort EC) gibi kortikosteroidler vücudunuzdaki iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir, ancak Crohn hastalığı olan herkes için işe yaramaz. Kortikosteroidler kısa süreli (3 ila 4 ay) semptom iyileştirmesi ve remisyonu sağlamak için kullanılabilir. Kortikosteroidler ayrıca diğer ilaçlardan fayda sağlamak için bir bağışıklık sistemi baskılayıcı ile birlikte kullanılabilir. Daha sonra kademeli olarak azaltılırlar.
Crohn Hastalığı Tedavisi İçin Oral 5-Aminosalisilatlar: Bu ilaçlar genellikle Crohn hastalığında faydalı değildir. Bunlar arasında sülfa içeren sülfasalazin (Azulfidin) ve mesalamin (Delzicol, Pentasa, diğerleri) bulunur. Oral 5-aminosalisilatlar geçmişte yaygın olarak kullanılıyordu ancak artık genellikle çok sınırlı fayda sağladığı düşünülüyor.
Crohn Hastalığı Tedavisi İçin Bağışıklık Sistemi Baskılayıcılar: Bu ilaçlar aynı zamanda iltihabı azaltır, ancak iltihaplanmaya neden olan maddeleri üreten bağışıklık sisteminizi hedef alırlar. Bazı insanlar için bu ilaçların bir kombinasyonu, tek başına bir ilaçtan daha iyi çalışır.
Crohn Hastalığı Tedavisinde Biyolojikler: Bu terapi sınıfı bağışıklık sistemi tarafından üretilen proteinleri hedef alır.
Crohn hastalığı tedavisi için kullanılan biyolojik türleri şunlardır:
- Vedolizumab (Entyvio)
- Infliximab (Remicade)
- Ustekinumab (Stelara)
- Risankizumab (Skyrizi)
Crohn Hastalığı Tedavisi İçin Antibiyotik Kullanımı
Antibiyotikler, fistüllerden ve apselerden gelen drenaj miktarını azaltabilir ve bazen Crohn hastalığı olan kişilerde bunları iyileştirebilir. Bazı araştırmacılar ayrıca antibiyotiklerin bağırsakta iltihaplanmaya neden olabilecek zararlı bakterileri azaltmaya yardımcı olduğunu düşünüyor. Sıkça reçete edilen antibiyotikler arasında siprofloksasin (Cipro) ve metronidazol (Flagyl) bulunur.
Crohn Hastalığı Tedavisi Beslenme Terapisi
Doktorunuz Crohn hastalığınız varsa ağızdan veya beslenme tüpünden (enteral beslenme) verilen öze bir diyet veya damara verilen besinler (parenteral beslenme) önerebilir. Bu, genel beslenmenizi iyileştirebilir ve bağırsağın dinlenmesini sağlayabilir. Bağırsak dinlenmesi kısa vadede iltihabı azaltabilir.
Doktorunuz beslenme terapisini kısa vadede kullanabilir ve bunu bağışıklık sistemi baskılayıcılar gibi ilaçlarla birleştirebilir. Enteral ve parenteral beslenme genellikle ameliyattan önce veya diğer ilaçlar semptomları kontrol edemediğinde insanları daha sağlıklı hale getirmek için kullanılır.
Doktorunuz ayrıca, daralmış bağırsağınız (striktür) varsa bağırsak tıkanıklığı riskini azaltmak için düşük kalıntılı veya düşük lifli bir diyet önerebilir. Düşük kalıntılı bir diyet, dışkılarınızın boyutunu ve sayısını azaltmak için tasarlanmıştır.
Crohn Hastalığı Tedavisinde Cerrahi Yöntem
Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi veya diğer tedaviler belirtilerinizi ve semptomlarınızı hafifletmezse, doktorunuz cerrahi yöntem yani ameliyat önerebilir. Crohn hastalığı olanların neredeyse yarısı en az bir ameliyata ihtiyaç duyacaktır. Ancak, ameliyat Crohn hastalığını iyileştirmez.
Ameliyat sırasında cerrahınız sindirim sisteminizin hasarlı bir bölümünü çıkarır ve ardından sağlıklı bölümleri yeniden birleştirir. Ameliyat ayrıca fistülleri kapatmak ve apseleri boşaltmak için de kullanılabilir.
Crohn hastalığı için cerrahinin faydaları genellikle geçicidir. Hastalık sıklıkla tekrarlar, sıklıkla yeniden bağlanan dokuya yakın bir yerde. En iyi yaklaşım, tekrarlama riskini en aza indirmek için cerrahiyi ilaçla takip etmektir.
Tedavide Yaşam Tarzı Değişikliklerinin Etkisi
Bazen Crohn hastalığıyla karşı karşıya kaldığınızda çaresiz hissedebilirsiniz. Ancak diyetinizde ve yaşam tarzınızda yapacağınız değişiklikler semptomlarınızı kontrol etmenize ve alevlenmeler arasındaki süreyi uzatmanıza yardımcı olabilir.
Crohn Hastalığı Tedavisi Diyet Önerileri
Yediğiniz şeylerin aslında iltihaplı bağırsak hastalığına neden olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur. Ancak belirli yiyecek ve içecekler, özellikle alevlenme sırasında, belirtilerinizi ve semptomlarınızı kötüleştirebilir.
Ne yediğinizi ve nasıl hissettiğinizi takip etmek için bir yiyecek günlüğü tutmak faydalı olabilir. Bazı yiyeceklerin semptomlarınızın alevlenmesine neden olduğunu keşfederseniz, bunları ortadan kaldırmayı deneyebilirsiniz.
İşte rahatsızlığınızı yönetmenize yardımcı olabilecek bazı genel diyet önerileri:
Süt ürünlerini sınırlayın. İnflamatuvar bağırsak hastalığı olan birçok kişi, ishal, karın ağrısı ve gaz gibi sorunların süt ürünlerini sınırlayarak veya tamamen ortadan kaldırarak düzeldiğini fark eder. Laktoz intoleransınız olabilir, yani vücudunuz süt ürünlerindeki süt şekerini (laktoz) sindiremiyor olabilir. Lactaid gibi bir enzim ürünü kullanmak yardımcı olabilir.
Küçük öğünler yiyin. Günde iki veya üç büyük öğün yemek yerine beş veya altı küçük öğün yediğinizde kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
Bol sıvı tüketin. Her gün bol sıvı tüketmeye çalışın. Su en iyisidir.
Kafein içeren alkol ve içecekler bağırsaklarınızı uyarır ve ishalinizi kötüleştirebilirken, karbonatlı içecekler sıklıkla gaz üretir bu tarz içeceklerden uzak durun.
Multivitaminleri düşünün. Crohn hastalığı besinleri emme yeteneğinizi etkileyebileceği ve diyetiniz sınırlı olabileceği için multivitamin ve mineral takviyeleri genellikle faydalıdır. Herhangi bir vitamin veya takviye almadan önce doktorunuza danışın.
Bir diyetisyenle görüşün. Kilo vermeye başlarsanız veya diyetiniz çok kısıtlı hale gelirse, kayıtlı bir diyetisyenle görüşün.
Croh hastalığında beslenme ve diyetler ile ilgili detaylı bilgi almak için croh hastalığında beslenme sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Sigaranın Crohn Hastalığına Etkisi
Sigara içmek Crohn hastalığına yakalanma riskinizi artırır ve bir kez Crohn hastalığına yakalandıktan sonra sigara içmek hastalığı daha da kötüleştirebilir.
Sigara içen Crohn hastalığı olan kişilerde hastalığın tekrarlama olasılığı daha yüksektir ve ilaçlara ve tekrar ameliyatlara ihtiyaç duyarlar. Sigarayı bırakmak sindirim sisteminizin genel sağlığını iyileştirebilir ve ayrıca birçok başka sağlık faydası sağlayabilir.
Stresin Crohn Hastalığına Etkisi
Stres Crohn hastalığına neden olmasa da, belirtilerinizi ve semptomlarınızı kötüleştirebilir ve alevlenmeleri tetikleyebilir.
Stresten kaçınmak her zaman mümkün olmasa da, onu yönetmenize yardımcı olacak yollar öğrenebilirsiniz, örneğin:
Egzersiz: Hafif egzersiz bile stresi azaltmaya, depresyonu hafifletmeye ve bağırsak fonksiyonunu normalleştirmeye yardımcı olabilir. Sizin için doğru olan bir egzersiz planı hakkında doktorunuzla konuşun.
Biyogeribildirim: Bu stres azaltma tekniği, bir geribildirim makinesinin yardımıyla kas gerginliğinizi azaltmanıza ve kalp atış hızınızı yavaşlatmanıza yardımcı olabilir. Amaç, stresle daha kolay başa çıkabilmeniz için rahat bir duruma girmenize yardımcı olmaktır.
Düzenli Rahatlama ve Nefes Egzersizleri: Stresle başa çıkmanın bir yolu düzenli olarak rahatlamak ve sakinleşmek için derin, yavaş nefes alma gibi teknikleri kullanmaktır. Yoga ve meditasyon dersleri alabilir veya evde kitap, CD veya DVD kullanabilirsiniz.
