İleostomi Hastalarında Beslenme

İleostomi Hastalarında Beslenme

İleostomi hastalarında sağlıklı diyet (yeme ve içme) yönergelerini açıklar. Ayrıca ileostomiye sahip olmanın sık görülen yan etkilerinin nasıl yönetileceğini de açıklar.

İleostomi Hastalarında Yeme ve İçme Nasıl Olmalı?

İleostomi ameliyatınızdan sonraki ilk birkaç hafta bu yönergeleri izleyin. Bunlar, ileostomi ve kolonunuz iyileşirken rahat etmenize yardımcı olacaktır.

• Sık sık küçük öğünler yiyin.
• Gün boyunca 3 büyük öğün yerine 6 küçük öğün yemeye çalışın.
• Akşamları fazla yemek yemeyin.

Bu ilk üçü, gece boyunca ileostomi için bağırsak hareketlerini (kaka) sınırlamaya yardımcı olacaktır.

• Yavaş yiyin ve yemeğinizi iyi çiğneyin.
• Her gün 8 ila 10 bardak (yaklaşık 2 litre) sıvı için. Bu, ileostomi yoluyla kaybedilen suyu yerine
  koymanıza ve susuz kalmanızı (vücudunuzdan normalden daha fazla sıvı kaybetmenizi) önlemenize
  yardımcı olacaktır.
• Çoğunlukla yumuşak, düşük lifli yiyecekler yiyin.

Hastaneden taburcu olmadan (çıkmadan) önce, bir klinik diyetisyen beslenme uzmanı ileostomi beslenmesi için sizinle bu yönergeler hakkında konuşacaktır. Hastaneden ayrıldıktan sonra, normal diyetinize geri döndüğünüzde doktorunuz ve ayakta tedavi gören bir klinik diyetisyen beslenme uzmanı ileostomi diyeti ile ilgili size yardımcı olacaktır.

İleostomi Hastalarına Önerilen Yiyecekler

İleostomi ameliyatından sonraki ilk birkaç hafta, çoğunlukla yumuşak, düşük lifli yiyecekler yemek en iyisidir. Hafif yiyecekler yemek, rahatsız edici ileostomi semptomlardan kaçınmanıza yardımcı olacaktır:

İleostomi hastalarının diyetine dahil edilecek süt ürünleri;

• Yağsız (yağsız) veya az yağlı (%1 veya %2) süt
• Süt tozu
• Süt ürünü olmayan sütler (soya sütü ve badem sütü gibi)
• Laktoz içermeyen süt ürünleri (Lactaid® ürünleri gibi)
• Yoğurt
• Peynir
• Az yağlı dondurma veya şerbet
• Yumurtalar

İleostomi hastalarının diyette sınırlandıracağı süt ürünleri;

• Yüksek yağlı süt ve süt ürünleri
• Tam yağlı süt
• Normal dondurma veya şerbet
• Laktozlu süt ve süt ürünleri

Bu ürünleri tükettikten sonra ishal olduysanız, bunun yerine süt ürünü olmayan sütleri, laktozsuz peyniri veya laktozsuz yoğurdu deneyin.

Yumurta denerken az miktarda (1 yumurta gibi) başlayın. Kesenizi açtığınızda yumurtalar kötü bir kokuya neden olabilir.

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek etler ve proteinler;

• Yağsız hayvan proteinleri
• Görünür yağ içermeyen et
• Derisiz kümes hayvanları (tavuk ve hindi gibi)
• Balık
• Pürüzsüz fındık ezmesi (kremalı fıstık ezmesi gibi)

İleostomi hastalarında diyette sınırlanacak etler ve proteinler;

• Kızarmış et
• Yüksek yağlı etli yiyecekler
• Kurutulmuş veya konserve baklagiller (fasulye, bezelye ve mercimek) gibi yüksek lifli gıdalar
• Balık ve fındık ezmelerini denerken küçük miktarlarla başlayın. Bu besinler kesenizi açtığınızda kötü bir kokuya neden olabilir.

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek taneli yiyecekler;

• Düşük lifli gıdalar
• Beyaz ekmek, makarna ve pilav
• Beyaz veya rafine undan yapılan simitler, rulolar ve krakerler
• Cream of Wheat®, Rice ChexTM ve Rice Krispies® gibi beyaz veya rafine undan yapılan tahıllar

İleostomi hastalarında diyette sınırlandırılacak taneli yiyecekler;

Kepekli tahıllar (tam buğday ekmeği, kahverengi pirinç, kepekli tahıl, kinoa ve karabuğday) gibi yüksek lifli gıdalar.

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek sebzeler;

Düşük lifli gıdalar, örneğin:

• Kabuğu veya çekirdeği olmayan iyi pişirilmiş sebzeler (soyulmuş patates, çekirdekleri çıkarılmış soyulmuş kabak ve çekirdekleri çıkarılmış soyulmuş domates gibi)
• Marul
• Süzülmüş sebze suyu
• Çiğ sebzeler gibi yüksek lifli yiyecekler (marul hariç) diyetinizden tamamen çıkartılmalı

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek meyveler;

Düşük lifli gıdalar, örneğin:

• Posasız meyve suyu (kuru erik suyu ve üzüm suyu hariç)
• Pişmiş soyulmuş meyveler (pişmiş soyulmuş elma gibi)
• Konserve meyveler (ananas hariç)
• Kalın kabuklu meyveler. Örnekler: Karpuz ve bal özü gibi yumuşak kavunlar, çekirdeksiz veya zarsız portakal (her bölümün etrafındaki ince şeffaf veya beyaz kısım), ve son olarak olgun muz.

İleostomi ameliyatınızdan sonraki ilk 3 ila 4 hafta, kabuklu çiğ meyve yemeyin. Örnekler: Elmalar, çilekler, yaban mersini, üzüm. Bu meyveler ileostomi tıkanmasına neden olabilir.

İleostomi ameliyatınızdan sonraki ilk 3-4 hafta boyunca günde 1 küçük olgun muzdan fazla yemeyin. Çok fazla muz yemek ileostomi tıkanmasına neden olabilir.

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek yağlar;

Zeytinyağı veya kanola yağı gibi az miktarda yağ ile pişirilen yiyecekler.

Kızarmış yiyecekler gibi yüksek yağlı yiyecekler diyetten çıkartılmalıdır.

İleostomi hastalarında diyete dahil edilecek içecekler;

1. su
2. Kafeinsiz kahve veya çay
3. Gazlı olmayan içecekler
4. Sporcu içecekleri (Gatorade® ve Powerade® gibi)
5. Rehidrasyon içecekleri (Pedialyte® veya ev yapımı rehidrasyon içeceği gibi)

İleostomi hastalarında diyette sınırlanması gereken içecekler;

• Gaza neden olabileceğinden gazlı içecekler (soda gibi)
• Alkollü içecekler (bira ve şarap gibi)

İleostomi hastalarında 1 ay sonra diyete sonradan eklenecek yiyecekler;

İleostomi ameliyatınızdan sonra, ameliyattan önce sahip olmadığınız bazı gıda intoleranslarınız olabilir.

Gıda intoleransı, belirli bir tür gıdayı yediğinizde ishal, şişkinlik, gaz veya kötü koku gibi rahatsız edici semptomlara neden olur. Bazen, ileostomi ve kolonunuz iyileştikçe gıda intoleransları ortadan kalkar.

Yiyecekleri diyetinize geri eklediğinizde, bunları birer birer tanıtın. Belirli bir yiyecek rahatsız edici semptomlara neden oluyorsa, onu birkaç hafta yemeyin. Sonra tekrar deneyin. Hiçbir 2 kişi yemeğe aynı şekilde tepki vermez. Varsa hangi yiyecekleri yememeniz gerektiğini yaşayarak öğreneceksiniz.

İleostomi işlemi: İnce bağırsağın bir bölümü ameliyatla karın ön duvarına ağızlaştırılır. Böylelikle gıda atıkları doğrudan karın duvarına  yapıştırılan torba ile ince bağırsak üzerinden dışarı boşaltılır. Tüm bu işlemin adına İleostomi denir.

İleostomi Diyeti Yüksek Lifli Gıdalar

İlk kontrol randevunuz ileostomi ameliyatından yaklaşık 2 hafta sonra olacaktır. Bu randevuda, doktorunuz size yüksek lifli gıdaları diyetinize tekrar eklemeye başlayıp başlayamayacağınızı söyleyecektir. Bunu yapmak, bağırsak hareketlerinizi daha hacimli (daha katı) yapmanıza yardımcı olacaktır.

İleostomi diyetinize yüksek lifli yiyecekler eklemeye başladığınızda, bunu yavaşça yapın. Bir seferde sadece 1 yiyecek ekleyin. Ayrıca yeterince sıvı içtiğinizden emin olun. Her gün 8 ila 10 bardak (yaklaşık 2 litre) sıvıyı mutlaka içmeye çalışın.

İleostomi Hastalarında Dehidrasyon Belirtileri

24 saatten daha az susuz kalmak böbrek yetmezliğine yol açabilir. Böbrek yetmezliği, böbrekleriniz normal fonksiyonlarını yerine getiremediğinde ortaya çıkar.

Aşağıdaki dehidrasyon belirtilerinden herhangi birine sahipseniz, hemen doktorunuzun arayın.

1. Baş dönmesi
2. Koyu, kehribar renkli idrar (çiş)
3. baş ağrısı
4. Kas krampları
5. Ağız kuruluğu veya çatlamış dudaklar
6. Normalden daha az idrara çıkma (işeme)
7. Her zamankinden daha susuz hissetmek
8. Kalp çarpıntısı (alışılmadık derecede hızlı, güçlü veya düzensiz kalp atışı)
9. İştah kaybı (aç hissetmeme)
10. Kesenizi normalden daha fazla boşaltmak (örneğin her saat başı)

İleostomili Hastalarda Dehidrasyonun Önlenmesi

İleostomi hastalarında, normalden çok daha fazla tuz, potasyum ve su kaybı yaşarsınız. Bu durum dehidrasyona yol açabilir.

Her gün bol miktarda sıvı almalısınız (ne kadar sıvı içtiğinizi) takip edin. Ayrıca ostomi çıkışınızı da (ileostomi bölgenizden ne kadar sıvı çıktığını) takip etmelisiniz. Sıvı alımınızı ve ostomi çıkışınızı kaydedin. Bunun sonucuna göre sıvı tüketimi arttırabilirsiniz.

İleostomili Hastalarda Genel Beslenme Ve Sıvı Tüketimi

İleostomi hastaları yedik içtiklerine çok dikkat etmelidirler. Bu vereceğim tavsiyeleri mümkün olduğunca uygulamalarını öneririm.

Her gün bol miktarda 2 litredenn fazla su tüketmeye özen gösterin.

Yemeklerle birlikte 4 onstan (1⁄2 fincan) fazla sıvı içmeyin. Yemekten 1 saat önce ve yemekten 1 saat sonra sıvı almayınız. Bu, bağırsak hareketlerinizi daha hantal hale getirmeye yardımcı olur ileostomi bölgesini rahatlatır.

Bağırsak hareketleriniz sulu olsa bile bol miktarda sıvı içmeye devam etmek önemlidir bol sıvı tüketimi ileostomi için çok iyidir. Daha az sıvı içmek, bağırsak hareketlerinizin daha az sulu olmasına yardımcı olmaz ve dehidrasyona yol açabilir.

Spor içecekleri (Gatorade veya Powerade gibi) ve oral rehidrasyon solüsyonları (Pedialyte gibi) için. Bu içecekler, özellikle ostomi çıkışınız yüksekse, sıvı kaybınızı hızlı bir şekilde yerine koymanıza yardımcı olacaktır. Yüksek çıkış, günde 1000 mililitreden (yaklaşık 34 ons) fazladır. Bu içeceklere sahip değilseniz, aşağıdaki malzemeleri kullanarak kendiniz yapabilirsiniz:

• 4 su bardağı (32 ons, yaklaşık 1 litre) su
• 1 bardak (8 ons) portakal suyu
• 8 çay kaşığı (40 mililitre) şeker
• 1 çay kaşığı (4 mililitre) tuz

Tüm malzemeleri kapaklı bir bardağa koyun. Şeker ve tuzun erimesi (erimesi) için iyice çalkalayın.

Aşağıdaki yiyecek ve içecekleri sınırlayın veya bunlardan kaçının. İshale veya sulu bağırsak hareketlerine neden olabilirler. Bu da sizin susuz kalma olasılığınızı artırır.

Kafeinli sıvıları (kafeinli çay ve kahve gibi) ve yağ oranı yüksek sıvıları (normal süt gibi) günde 1 fincan (8 ons) ile sınırlayın.

Kahve içiyorsanız, hafif bir kavurma yerine koyu bir kavurma seçin. Koyu kavrulmuş kahve genellikle hafif kavrulmuş kahveden daha az kafein içerir çünkü kavurma işlemi sırasında bir miktar kafein kaybolur.

Ameliyatınızdan sonraki ilk 3 hafta boyunca içtiğiniz alkol miktarını sınırlayın. Alkol daha fazla sıvı kaybetmenize neden olabilir. Daha fazla bilgi için sağlık uzmanınızla konuşun.

Meyve suyu ve soda gibi şekerli içecekler içmeyin. Eğer meyve suyu içmek istiyorsanız %100 meyve suyu seçin ve şekeri azaltmak için seyreltin (suyla karıştırın). Bunu yapmak için, 1 ölçü meyve suyuna 1 ölçü su ekleyin (örneğin, 4 ons su ile 4 ons meyve suyu karıştırılır).

Sorbitol, mannitol ve ksilitol gibi yapay tatlandırıcılar kullanmayın. Yapay tatlandırıcılar genellikle şekersiz içeceklerde, şekerlemelerde, sakızlarda ve öksürük pastillerinde bulunur.

Elektrolit içeren yiyecekler yiyin. Sodyum ve potasyum gibi elektrolitler dehidrasyonun önlenmesine yardımcı olabilir.

Aşağıdaki tablo, sodyum ve potasyum açısından yüksek gıdaların örneklerini içermektedir.

Sodyum ve Potasyum bakımından zengin besinler;

• Et suyu
• Yağlı süt
• Peynir
• Ticari olarak hazırlanmış veya işlenmiş paketlenmiş gıdalar (TV yemekleri gibi)
• Püre haline getirilmiş konserve çorbalar (pürüzsüz ve yutması kolay)
• Tuzlu kraker
• Tuzlu kraker
• Soya sosu
• Sofra tuzu
• Domates suyu
• Muz (Ameliyatınızdan sonraki ilk 3 ila 4 hafta boyunca günde 1 küçük olgun muzdan fazla yemeyin. Bundan daha fazla yemek ileostomi tıkanmasına neden olabilir.
• Brokoli
• Hindistan cevizi suyu
• Tavuk, balık ve dana eti
• Posasız portakal suyu
• Çekirdeksiz veya zarsız portakallar (her bölümün etrafındaki ince şeffaf veya beyaz kısım)
• Derisiz patates
• Soya sütü
• Domates veya sebze çorbası
• Yoğurt

Bu besinler sodyum ve potasyum bakımından oldukça zengindir.